İnsanların isimleri gibi, fiziksel varlığı bulunan neredeyse tüm ürünlerin de kendilerine ait barkodu bulunmaktadır. Envanter işlemlerini dijital ortama taşımak, fiyatlandırma ve stok takibini otomatikleştirmek için barkod sistemine ihtiyaç duyulur. Küçük ve büyük tüm ticari işletmeler çok sayıdaki ürünlerini takip etmek için barkod sistemine başvurur.
Barkod nedir?
Barkod; harf, rakam, farklı kalınlıklardaki çizgiler ve sembollerden oluşan, ürün kimliğini dijital ortama aktarmaya yarayan bir sistemdir. Günlük yaşantıda kullandığımız ürünlerin arkasında yer alan ve karşımıza dikdörtgen biçimde çıkan barkodlar kare biçiminde de olabilir. Oluşturulan barkodlar yazılım sayesinde eşleştirilerek efektif çalışan bir sitem meydana getirir. Barkod okuma araçları ise bu eşleşmeyi sağlayan araçlardır. Barkodlarda ürünün üretildiği ülke, üreten firma, ürünün adı, fiyatı gibi ürünün kendisiyle ilgili kriterler barkodun içerisine kodlanır ve okutulduğunda bu bilgilere ulaşılır. Bu sistemin tercih edilme nedenlerinden bazıları şöyledir:
- Ürünler numaralandırırken benzerleriyle dahi karışmayacak şekilde, özel olarak kodlandığı için başka ürünlerle karıştırma ihtimali yoktur.
- Hızlı veri girişi sayesinde zaman tasarrufu sağlanır ve hata payı minimuma düşürülür.
- Dijital ortamdan ürün stoku takibi yapılmasını, depo yönetim işlemlerinin kolaylaşmasını sağlar.
- Ürünlerin bilgilerini sistematik kaydeder ve her ürün hakkında detaylı ve doğru bilgiye ulaşılabilir.
- Ürünlerin hangi tarihte satıldığı, satılma miktarı, fiyatı gibi bilgiler kolayca takip edilebilir.
Barkod oluşturma nasıl yapılır?
Barkodlar toplamda 13 rakamdan oluşmaktadır. Bu 13 rakamın ilk üçü EAN (European Article Number) tarafından verilen ülke numarası, sonraki 4 rakam Numaralama Teşkilatı tarafından verilmiş işletme numarası, bir sonraki 5 rakam işletme tarafından verilmiş mamul numarası, son rakam ise kontrol numarasıdır. Barkod numarası TOBB'un (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) yetkilendirdiği kuruluş olan GS1 Türkiye tarafından verilmektedir.
Barkod için başvuru yapıldığında öncelikle firmaya (GS1 numarası) olarak adlandırılan kod verilir ve bu kod, ülke ve ürün kodu ile birleştirilerek barkod yerine kullanılabilir. Yaklaşık bir ay sonra da esas barkod numarası kullanım için hazır olur. Barkod oluşturabilmek için GS1 Türkiye Vakfı Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve senelik olarak tahsil edilen bir ücretlendirme söz konusudur.
Online barkod oluşturma yöntemleri
Yukarıda bahsedilen barkod oluşturma yöntemi, perakende mağazalarda satışı gerçekleştirilecek olan ürünler için uygulanması gereken bir yöntemdir, böylece barkodun benzersiz olduğundan emin olunur. Bireysel barkod kullanımı için ise online barkod oluşturma yöntemlerine başvurulabilir. Belirlenen sayı ve/veya harflerin barkod oluşturma programı yardımıyla bir araya getirilmesiyle oluşturulan barkodun çıktısı alınıp ürünlerin üzerine yapıştırılabilir.
Örneğin bazı aktarlar ve manavlar kilo bazlı fiyatlandırma yaptıkları için tartma işleminin ardından barkod yazdırma sisteminden faydalanırlar.
Bunun haricinde barkodları direkt ambalaj üzerine yazdırmak da mümkündür. Bunun için Microsoft Word, Publisher, Adobe PageMaker vb. programlarla barkod yazarak çıktı alınmalıdır. Kod 39 en yaygın barkod yazı türü olmakla birlikte Kuzey Amerika'da UPC-A ve Avrupa'da EAN-13 sık karşılaşılan diğer barkod türleridir.
Kare barkod oluşturma nasıl yapılır?
İki boyutlu barkod çeşitlerinden biri olan ve karekod olarak da bilinen kare barkod, web sitesi linkine yönlendirme yapmayı sağlayan bir semboldür. Dijital ortamın sağladığı kolaylık, karekodların kullanım alanlarını genişletmiştir. Son zamanlarda kağıt israfını önlemek ve temassız etkileşim alternatifi bulmak için restoran ve kafelerde menüler karekod şeklinde masalara yerleştirilir. Bunun yanında perakende satışlar ve stok yönetim süreçleri için de kullanılabilir. Ticari amaçlar dışında video, müzik, oyun, özgeçmiş gibi sosyal alanlarda da karekod sistemine başvurulur. Herhangi bir tarayıcı üzerinden online yazılımlar yardımıyla karekod oluşturmak mümkündür.
